Skip to main content

Geçtiğimiz günlerde yayımlanan BM Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli (IPCC) raporunun yarattığı etki sürüyor. BBC Çevre Muhabiri Matt McGrath tarafından hazırlanan, rapordan çıkarılması gereken beş önemli dersi sizin için derledik.

  • İklim değişikliği yaygın, yoğun ve hız kazanan bir sorun

Batı’da yaşayanlar açısından gezegenin ısınması tehlikesi, sadece uzak bölgeleri etkileyen bir sorun değil artık.

BM raporunu güçlü ve çarpıcı kılan şey bilim insanlarının iddialarını özgüvenle dile getirmesi.

Saptanan en net konu ise iklim değişikliğinde insanın sorumluluğuna dair. Artık kaçamak bir ifade kullanılmıyor: Olanlardan biz sorumluyuz.

  • Sıcaklık artış limiti: 1,5 derece

2013’te yayımlanan bir önceki IPCC iklim değişikliği raporunda, sıcaklık artışının 1,5 derecede sınırlanmasının güvenli bir küresel limit olması konusu gündeme gelmemişti.

Ancak 2015’teki Paris İklim Sözleşmesi’ne yönelik siyasi müzakerelerde, gelişmekte olan birçok ülke ve adalar, bu limitin belirlenmesi için bastırmış ve bunun kendileri açısından bir ölüm kalım meselesi olduğunu ifade etmişti.

Yeni raporda senaryo ne olursa olsun, 1,5 derece eşiğine 2040’ta ulaşılacağı, karbon emisyonunun sınırlanmaması durumunda ise bu artışın 10 yıl içinde gerçekleşmiş olacağı belirtiliyor.

  • Ne yaparsak yapalım deniz seviyesi yükselecek

Raporda, mevcut senaryoya göre, deniz seviyesindeki yükselmenin muhtemel oranı aşarak bu yüzyıl sonunda 2 metreyi, 2150’de ise 5 metreyi bulabileceği belirtiliyor. Bu ihtimal düşük olsa da, sera gazı emisyonunun çok yükseldiği bir senaryo da ihtimal dışı eğil.

Ancak, emisyonun sınırlanması ve sıcaklık artışının 2100 itibarıyla 1,5 derece civarında tutulması halinde bile deniz seviyesi yükselmeye devam edecek.

  • Bilim insanları artık daha net

Raporda, geçmiştekilere kıyasla daha net ve ciddi uyarılar var. Ama umut da var.

Bilim insanları, iklimin karbondioksite (CO2) karşı duyarlılığının sanılandan daha fazla olduğunu düşünüyor ve uzun zamandır endişe duyuyordu.

CO2 seviyesinin iki katına çıkmasının gezegende sıcaklık artışına etkisinin ne olacağına dair beklentiler bakımından, 2013 raporunda 1,5 derece ile 4,5 derece arasında bir artıştan söz ediliyordu.

  • İklim davaları artacak

IPCC raporunun, Kasım ayında İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılacak COP26 iklim değişikliği konferansından birkaç ay önce yayımlanmış olması, muhtemelen müzakerelerde temel alınacağı anlamına geliyor.

Zira IPCC’nin 2013 ve 2014 raporları Paris İklim Sözleşmesi’ne giden yolun taşlarını döşemişti.

Yeni rapor, politikacıların harekete geçmemesi halinde neler olacağına dair çok daha güçlü, net ve emin öngörüler içeriyor.

Zamanında önlemler alınmaz ve COP26 fiyaskoyla sonuçlanırsa mahkemeler daha fazla devreye girebilir.

 

Kaynak: BBC, Matt McGrath