Paris Equity Check(PEC) güncel versiyonuna göre Çin, Rusya, Suudi Arabistan, Türkiye, Vietnam ve İran halen +5°C küresel ısınmayla ilişkili iklim planları olan ülkeler arasında yer alıyor.
Paris-Equity-Check.org, ülkelerin Ulusal Katkı Beyanları’nı (sera gazı azaltım hedeflerini) değerlendiriyor. En son değerlendirmesinde, gelişmiş ülkelerin çoğunun, son 18 ay içinde hedeflerini yükseltmelerine rağmen, BM tarafından kabul edilen 1,5°C ısınma sınırına uygun planların hala çok uzağında olduklarını ortaya koyuyor. Özellikle ABD, Kanada, Avustralya, AB, Almanya ve İspanya 2.1°C- 3,4°C ısınma aralığına uygun planlar üzerinde çalışıyorlar. Kasım ayında yayınlanan COP27 Sharm El-Sheikh Uygulama Planı, küresel olarak daha iddialı emisyonlar için işbirliğini hızlandırmanın temel bir ön koşulu olan 1,5°C sınırına ulaşma ve kayıp ve zarar finansmanı sağlama ihtiyacının altını çiziyor.
Dünyanın en yoksul ülkelerinin çoğunluğu 1,5°C sınırını karşılama yolunda ilerliyor, ancak yeterli düzeyde mali destek olmadan 2020’ler ve 2030’lar boyunca karbon yoğun kalkınma yollarını izleyebilir ve “şu anda adil” 2030 hedeflerinden sonra adil emisyon seviyelerini aşabilirler.
PEC, BM’nin IPCC 5. Değerlendirme raporunda sunulan üç ilkeye dayanarak hedeflerin adilliğini ve iddiasını derecelendirir:
Bir ülkenin daha hızlı sera gazı azaltımı sağlama ‘kabiliyeti’
Kişi başına düşen tarihsel ‘sorumluluk’ emisyonları
Kalan karbon alanına erişimde ‘eşitlik’.
Ulusal Katkı Beyanları’nın ana bulguları:
- AB Ulusal emisyon hedefleri: İlk kez ele alınan ulusal emisyonlar, Danimarka için 1,4°C ile Macaristan için 3,7°C arasında değişiyor. Fransa ve Portekiz 2,4°C, Almanya 2,1°C ve Litvanya 2.9°C’dir.
- Zengin ülkeler: AB’nin Ulusal Katkı Beyanı 3,2°C’den 2,3°C’ye; ABD’ninki 4°C’den 3,4°C’ye, Avustralya’nınki 4,5°C’den 3,2°C’ye, Yeni Zelanda’nınki >5°C’den 3,3°C’ye, Kanada’nınki 5°C’nin üstünden 3,1°C’ye düştü. Bu aktörler, bırakın 1,5°C’yi, 2°C’nin çok altına uyum sağlamak için çok daha fazla çaba sarf edilmesi gerektiğine dair önemli bir ilerleme gösterdi.
- En az gelişmiş ülkeler: Bu ülkelerin çoğunun NDC’leri 1,5°C’ye oldukça yakındır. Bu, düşük mevcut ve geçmiş emisyonlarının yanı sıra kişi başına düşen düşük GSYH’lerini yansıtıyor. Azaltım için zorlukları 2030’dan sonra zorluklar görmeye başlayacaklar, ancak yatırımlar ve uluslararası destek acil olarak gerekiyor.
- Orta gelirli ülkeler: Rusya, Çin, Tayland, Vietnam ve Orta Doğu ve Kuzey Afrika’daki çoğu ülkenin Ulusal Katkı Beyanları ciddi bir çaba eksikliği gösteriyor.
