IEA’nın son Elektrik Piyasası Raporuna göre, gelişmiş ekonomiler küresel enerji krizinin devam eden etkileri ve ekonomik yavaşlamayla boğuşurken, dünya genelinde elektrik talebindeki büyümenin 2023 yılında azalması bekleniyor.
Raporun bugün yayınlanan Temmuz ayı güncellemesine göre, Amerika Birleşik Devletleri’nde elektrik talebinin bu yıl neredeyse %2 oranında azalması beklenirken, Japonya’da talebin %3 oranında düşeceği tahmin ediliyor. Avrupa Birliği’ndeki elektrik talebinin ise 2022 yılında kaydedilen düşüşe benzer şekilde %3 oranında düşmesi öngörülüyor. Birbirini takip eden bu iki düşüşün ardından, AB’nin elektrik tüketimi en son 2002 yılında görülen seviyelere düşmeye hazırlanıyor.
Sonuç olarak, küresel elektrik talebi bu yıl %2’den biraz daha az artacak ve 2022’deki %2,3’lük orana gerileyecek. Ancak IEA’nın son tahminlerine göre, dünya ekonomik görünümünün iyileştiği varsayıldığında, talep artışının 2024 yılında yeniden toparlanarak %3,3’e yükselmesi bekleniyor.
IEA raporuna göre, artan küresel elektrik talebi, emisyonları azaltma çabaları arttıkça enerji sistemlerinin elektrifikasyonu, sıcaklıklar yükseldikçe iç mekan soğutmasının artan kullanımı ve yükselen ve gelişmekte olan ekonomilerdeki güçlü talep büyümesi tarafından hala geniş ölçüde destekleniyor. Çin’in talebinin önümüzdeki iki yıl boyunca yıllık ortalama %5,2 oranında artacağı tahmin ediliyor; bu oran 2015-19 ortalamasının sadece biraz altında. Hindistan’ın 2024 yılına kadar yıllık ortalama talep artışının %6,5 ile 2015-19 ortalamasının oldukça üzerinde olacağı tahmin ediliyor.
Birçok bölgede talep artarken bile, yenilenebilir enerji kaynaklarının dünya çapında güçlü bir şekilde yaygınlaşması, önümüzdeki iki yıl içinde küresel elektrik talebindeki ek büyümenin tamamını karşılama yolunda oldukları anlamına geliyor. 2024 yılına kadar yenilenebilir enerji kaynaklarının küresel elektrik üretimindeki payı üçte biri aşacak. Hava koşullarına bağlı olarak 2024 yılı, dünya genelinde yenilenebilir kaynaklardan üretilen elektriğin kömürden üretilen elektrikten daha fazla olduğu ilk yıl olabilir.
Aynı zamanda, fosil yakıtlardan üretilen elektriğin önümüzdeki iki yıl içinde azalması bekleniyor. Petrolden üretilen elektriğin önemli ölçüde düşeceği, kömürden üretilen elektriğin ise 2022’de %1,7 arttıktan sonra 2023 ve 2024’te hafif bir düşüş göstereceği tahmin ediliyor.
IEA’nın Enerji Piyasaları ve Güvenliği Direktörü Keisuke Sadamori,”Dünyanın elektrik ihtiyacı önümüzdeki yıllarda da güçlü bir şekilde artmaya devam edecek. 2024 yılına kadar küresel talep artışının Almanya’nın mevcut elektrik tüketiminin yaklaşık üç katına ulaşması bekleniyor. Yenilenebilir enerji kaynaklarının elektrik üretiminde giderek artan bir paya sahip olması ve bunun sonucunda elektrik üretimi için fosil yakıtların kullanımının azalması bizi cesaretlendiriyor. Şimdi politika yapıcıların ve özel sektörün, enerji sektöründen kaynaklanan emisyonların sürekli olarak azalmasını sağlamak için bu ivmeyi geliştirmelerinin zamanıdır” dedi.
Enerji dönüşümünün yerleşmekte olduğunun bir başka işareti olarak IEA, fosil yakıtlardan üretilen elektriğin 2019 ile 2024 yılları arasındaki altı yılın dördünde düşeceğini öngörüyor. Geçmişte, fosil yakıtlı üretimde yıllık düşüşler nadirdi ve özellikle küresel elektrik talebinin bastırıldığı küresel enerji ve finansal şoklardan sonra meydana geliyordu. Ancak son yıllarda, fosil yakıtlardan üretilen elektrik, elektrik talebi arttığında bile gecikti veya düştü.
Rapora göre bu durum, dünyanın fosil yakıtlardan elde edilen küresel elektrik üretiminin yerini giderek daha fazla temiz enerji kaynaklarından elde edilen elektriğe bırakacağı bir dönüm noktasına doğru hızla ilerlediğini gösteriyor.
Rapor özellikle AB’de elektrik talebindeki düşüşe neden olan güçleri ayrıntılı olarak inceliyor. Rapor, bloğun enerji yoğun endüstrilerinin geçen yılki üretim düşüşünden henüz kurtulamadığını ortaya koyuyor. 2022’de AB elektrik talebindeki net düşüşün neredeyse üçte ikisinin, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin ardından yükselen enerji fiyatlarıyla mücadele eden enerji yoğun sektörlerden kaynaklandığı tahmin ediliyor. Bu eğilim, enerji emtiaları ve elektrik fiyatlarının önceki yüksek seviyelerden düşmesine rağmen 2023’e kadar devam etti.
