Küresel Karbon Projesi bilim ekibine göre, 2022 yılında küresel karbon emisyonları rekor seviyelerde seyrediyor ve ısınmanın 1,5°C ile sınırlandırılması için acilen ihtiyaç duyulan düşüşe dair bir işaret yok.
Mevcut emisyon seviyelerinin devam etmesi halinde, 1,5°C’lik küresel ısınma eşiği %50 olasılıkla aşılacak.
Yeni rapor 2022 yılında toplam küresel CO2 emisyonlarının 40,6 milyar ton (GtCO2) olacağını öngörüyor. Bu artış, 2021 yılına kıyasla %1 oranında artarak 36,6 GtCO2 seviyesine ulaşması öngörülen fosil yakıt emisyonlarından kaynaklanıyor; bu miktar 2019 yılı COVID-19 öncesi seviyelerin biraz üzerinde . Ormansızlaşma gibi arazi kullanım değişikliğinden kaynaklanan emisyonların 2022 yılında 3,9 GtCO2 olacağı tahmin ediliyor.
2022 yılı için öngörülen kömür ve petrol kaynaklı emisyonlar 2021 seviyelerinin üzerinde olup, petrol toplam emisyon artışına en çok neden olan kalemdir. Petrol emisyonlarındaki artış, büyük ölçüde COVID-19 pandemisi kısıtlamalarının ardından uluslararası havacılığın gecikmeli toparlanmasıyla açıklanabilir.
Başlıca emisyona neden olanlar ülkeler için 2022 tablosu farklılıklar gösteriyor: emisyonların Çin (%0,9) ve AB’de (%0,8) düşeceği, ABD (%1,5) ve Hindistan’da (%6) artacağı, dünyanın geri kalanında ise toplamda %1,7 artacağı öngörülüyor.
Küresel ısınmayı %50 olasılıkla 1,5°C ile sınırlamak için kalan karbon bütçesi 380 GtCO2’ye düştü (emisyonlar 2022 seviyelerinde kalırsa dokuz yıl sonra aşılacak) ve 2°C ile sınırlamak için 1230 GtCO2’ye düştü.
2050’ye kadar sıfır CO2 emisyonuna ulaşmak için artık her yıl yaklaşık 1,4 GtCO2 azaltım gerekecektir ki bu, COVID-19 kapanmalarından kaynaklanan 2020 emisyonlarında gözlemlenen düşüşle karşılaştırılabilir ve gerekli eylemin ölçeğini vurgular.
Karbonu emen ve depolayan karalar ve okyanuslar, CO2 emisyonlarının yaklaşık yarısını almaya devam ediyor. Ancak iklim değişikliği, 2012-2021 yılları arasındaki on yıllık dönemde CO2’in okyanus ve kara yutakları tarafından alımını sırasıyla tahmini %4 ve %17 oranında azalttı.
Bu yılın karbon bütçesi, fosil emisyonlarındaki uzun vadeli artış hızının yavaşladığını gösteriyor. Ortalama artış 2000’li yıllarda yılda +%3 ile zirve yaparken, son on yıldaki büyüme yılda yaklaşık +%0,5 oldu.
Exeter Üniversitesi, East Anglia Üniversitesi (UEA), CICERO ve Münih Ludwig-Maximilian Üniversitesi’nden oluşan araştırma ekibi bu yavaşlamayı memnuniyetle karşılıyor ancak bunun “ihtiyacımız olan emisyon azaltımından çok uzak” olduğunu belirtiyor.
Bulgular, dünya liderleri iklim krizini görüşmek üzere Mısır’da COP27’de bir araya gelmişken açıklandı.
Araştırmayı yöneten Exeter Küresel Sistemler Enstitüsü’nden Profesör Pierre Friedlingstein, “Bu yıl, hızlı bir düşüşe ihtiyacımız varken küresel fosil CO2 emisyonlarında bir artış daha görüyoruz” dedi.
“Bazı olumlu işaretler var, ancak COP27’de bir araya gelen liderlerin, küresel ısınmayı 1,5°C’ye yakın bir seviyede sınırlama şansımız olması için anlamlı adımlar atmaları gerekiyor. Küresel Karbon Bütçesi rakamları iklim eylemi konusundaki ilerlemeyi izliyor ve şu anda gereken eylemi göremiyoruz.”
UEA Çevre Bilimleri Okulu‘nda Royal Society Araştırma Profesörü Corinne Le Quéré şunları söyledi: “Bulgularımız, bu yıl salgın ve küresel enerji krizlerinden kaynaklanan emisyon modellerindeki türbülansı ortaya koyuyor.
“Hükümetler temiz enerji yatırımlarını hızlandırarak ve ağaçları kesmek yerine dikerek karşılık verirlerse, küresel emisyonlar hızla düşmeye başlayabilir.
“Bir dönüm noktasındayız ve dünyada yaşanan olayların bizi, küresel iklimi istikrara kavuşturmak ve artan riskleri azaltmak için emisyonlarımızı azaltmaya yönelik acil ve sürekli ihtiyaçtan uzaklaştırmasına izin vermemeliyiz.”
Arazi kullanımı değişiklikleri, özellikle de ormansızlaşma, önemli bir CO2 emisyonu kaynağıdır (fosil emisyonlarından kaynaklanan miktarın yaklaşık onda biri). Endonezya, Brezilya ve Demokratik Kongo Cumhuriyeti küresel arazi kullanım değişikliği emisyonlarının %58’ine katkıda bulunmaktadır.
Yeniden ağaçlandırma veya yeni ormanlar yoluyla karbon tutma, ormansızlaşma emisyonlarının yarısını dengeliyor ve araştırmacılar, ormansızlaşmanın durdurulmasının ve ormanların yenilenmesi ve genişletilmesine yönelik çabaların artırılmasının, emisyonları azaltmak ve ormanlarda karbon tutmayı artırmak için büyük bir fırsat oluşturduğunu belirtiyor.
Küresel Karbon Bütçesi raporu, atmosferik CO2 konsantrasyonlarının 2022 yılında ortalama milyonda 417,2 parçacığa ulaşarak sanayi öncesi seviyelerin %50’den fazla üzerine çıkacağını öngörüyor.
2022’deki 40,6 GtCO2 toplam emisyon projeksiyonu, şimdiye kadarki en yüksek yıllık toplam olan 2019’daki 40,9 GtCO2 değerine yakın.
100’den fazla bilim insanından oluşan uluslararası bir ekip tarafından hazırlanan Küresel Karbon Bütçesi raporu, hem karbon kaynaklarını hem de yutaklarını inceliyor. Tamamen şeffaf bir şekilde yerleşik metodolojiler üzerine inşa edilen yıllık, hakemli bir güncelleme sağlar. 2022 baskısı (17th yıllık rapor) burada yayınlanacak: https://doi.org/10.5194/essd-
