Lancet Countdown (Lancet Geri Sayım) Sağlık ve İklim Değişikliği 2020 raporu 3 Aralık’ta yayınlandı. Paris İklim Anlaşması’nın 5. yıldönümünde Dünya Sağlık Örgütü, Dünya Bankası, University College London, Tsinghua University gibi 35 farklı kurumdan 120 uzmanın 40’ı aşkın göstergeyi analiz ettiği rapor bugüne kadar tespit edilen en endişe verici tabloyu ortaya koyuyor:
İklim değişikliği toplumun her kesiminin sağlığını tehdit ediyor, 65 yaş üstü risk altında
- Rapora göre, 2000-2018 arasındaki 18 yılda aşırı sıcaklara bağlı yaşamını kaybeden yaşlı nüfusu %54 arttı.
- 2018 yılında tüm dünyada 65 yaş üstü 296 bin kişi aşırı sıcaklar nedeniyle hayatını kaybetti.
- Türkiye sıcak hava dalgasına bağlı 65 yaş üstü ölümlerin en fazla görüldüğü 2.bölge kategorisinde. Rusya, ABD ve Avrupa’nın bazı ülkeleri sıcak hava dalgasına bağlı en fazla yaşlı ölümünün görüldüğü bölgelerden.
Hiçbir ülkenin sağlık sistemi iklim krizine hazır değil
- Rapor kapsamında yapılan araştırmaya göre 101 ülkeden sadece 51’inin ulusal sağlık ve iklim değişikliği stratejisi ya da planı bulunuyor.
- Ancak bu 101 ülkeden sadece 4’ü bu planları hayat geçirmek için yeterli finansal kaynak ayırmış durumda.
COVID-19 sonrası toparlanma ve iklim değişikliği mücadelesi eş zamanlı planlanmalı
Rapor, sıcaklık artışlarını 2°C ile sınırlandırarak, iklim değişikliği ve pandemi ile mücadeleyi birlikte ele alarak, küresel ölçekte kısa ve uzun vadede sağlık ve ekonomi konusunda önemli faydalar sağlanabileceğini ortaya koyuyor.
Fosil yakıtların kullanımına ilişkin hava kirliliği sebebiyle her yıl 7 milyon ölüm gerçekleşiyor. Avrupa’da temiz enerji ve ulaşım sektörlerini teşvik etmek üzere atılan mütevazı adımlar sayesinde, PM2.5 hava kirliliğinden kaynaklı ölümlerin 2015’te görülen 100.000’de 62 seviyesinden, 2018 yılına gelindiğinde 100.000’de 59’a düştüğü görülüyor. Aynı yıl kömür kullanımı sonucunda oluşan PM 2.5 hava kirliliği nedeniyle yaşanan ölüm sayısında 50.000 azalma görülüyor.
Sağlık kazanımlarının gelecek dönemlerde milyarlarca dolarlık ekonomik fayda sağlayabileceği ve iklim değişikliğiyle mücadele maliyetlerini karşılamanın ötesinde, yeşil teşvikleri de destekleyebileceği belirtiliyor. Örneğin, Avrupa Birliği’nin 2019 yılına kadar gerçekleşen beş yıllık marjinal hava kalitesi iyileştirmelerinin getirisinin, -istikrarlı şekilde devam etmesi durumunda- her yıl yaklaşık 8,8 milyar ABD doları olması bekleniyor. Kaybedilen yaşam yıllarındaki yıllık ortalama düşüş, hava kalitesinde gerçekleşecek iyileştirmelerle daha da azalabilir.
Rapor, dünyadaki sera gazı emisyonlarının dörtte birinin gıda üretiminden kaynaklandığı belirtiyor. Bu durum göz önüne alındığında, yetersiz beslenmeyle ilişkili her yıl gerçekleşen 9 milyon ölümün azaltılması için benzer bir fırsat oluşturuyor. Çiftlik hayvanlarının yoğun şekilde emisyon saldığını belirten rapor, aşırı miktarda kırmızı et tüketiminden kaynaklanan ölümleri de ele alıyor. Raporun yazarları, ölüm oranının son 30 yılda %70 arttığını ve günümüzde her yıl yaklaşık 1 milyon olarak gerçekleşen ölü sayısının büyük kısmının, Batı Pasifik ve Avrupa’da meydana geldiğini belirtiyor.
Lancet Sağlık ve İklim Değişikliği 2020 Raporunun tamamına ulaşmak için tıklayınız.
