Temiz Kömür Bir Şehir Efsanesi mi?

İklim kanunu ve karbon vergisi tartışmaları arasında Nisan ayında paylaştığımız bir makaleyi tekrar gündeme getirmek istedim. Geçmiş dönemde basında yer alan haberlere baktığımda, kömürlü termik santrallerde filtrelerin çözüm olduğuna dair yaygın bir yanılgı olduğunu gördüm.

Bildiğiniz üzere 2020’den bugüne “Kronik Kömür Kirliliği” serisi santral bazında emisyon verilerini tahmin etmek için yoğun çaba harcıyoruz. Bir veri seti oluşturarak başladığımız çalışmaya, geçmişten bugüne santrallerin hava kirliliği emisyonlarını hesaplayarak devam ettik ve son olarak gelecekte, 2053 net sıfır hedefine uyulursa ne olabilir, “zararın neresinden döneriz?” sorusunu sorduk. Bu çalışmamızda ilginizi çekecek bir nüans daha vardı, henüz işletmeye alınmamış ancak lisansı verilmiş ve “son teknoloji arıtma sistemlerini” kullanacak santralleri hava kirliliği bakımından da ele aldık.

Gelin aşağıdaki tabloya hep beraber bakalım. Tablodaki yepyeni santrallerin en iyi ve en verimli kirlilik giderme altyapısına sahip olacağı ve baca gazı emisyonlarının ulusal sınır değerlerin altında kalacağı varsayımında bulunursak, havayı hiç kirletmeyeceklerini de iddia edebilir miyiz?

Her çalışmamızda olduğu gibi CREA’nın deneyimli ekibi ve süper bilgisayarlar ile yapılan model, bu santrallerin arıtılmış emisyonlarının dahi yılda 1.330 erken ölüme ve hava kirliliğine bağlı sağlık sorunları, erken ölümler ve iş gücü kayıpları nedeniyle 5.3 milyar Euro maliyete neden olacağını öngörüyor. Karlılık açısından ortalama bir kömürlü elektrik santralinin yatırımcısı tarafından 35 sene işletmede tutulmak istendiğini göz önünde bulundurursak, bu “temiz” santraller 46bin erken ölüme ve 185 milyar EUR sağlık maliyetine neden oluyor.

5 dakikanız varsa bu epostamı tabloda yer alan illerde yaşayan insanlarla, özellikle çevre ve sağlık uzmanları, politika yapıcılar, gazeteciler, sosyal medyada güçlü etkileşimi olan insanlarla paylaşmanızı rica ediyorum. 2023’ün son çeyreğine girerken önceliğimiz bu mesajları toplantı ve görüşmelerle daha fazla paylaşmak.

2021 yılında Türkiye’de yapılması planlanan 18 yeni kömür santralinin 35 yıllık işletme sürecinde neden olacağı erken ölümler ve sağlık maliyetleri