Bilim insanlarına göre, sera gazı emisyonlarının neden olduğu ısınma nedeniyle son sıcak hava dalgaları artık olağandışı olaylar değil – ve emisyonlar hızla azaltılmazsa gelecekteki sıcak hava dalgaları daha sıcak ve daha yaygın olacak
World Weather Attribution tarafından yapılan hızlı ilişkilendirme analizine göre, Avrupa ve Kuzey Amerika’da Temmuz ayında yaşanan sıcak hava dalgaları iklim değişikliği olmasaydı neredeyse imkansız olurdu, ancak fosil yakıtların yakılması ve diğer insan faaliyetlerinin neden olduğu ısınma nedeniyle artık olağandışı olaylar değiller. Çalışma ayrıca, iklim değişikliğinin Çin’deki sıcak hava dalgasını en az 50 kat daha olası hale getirdiğini ortaya koydu.
Bu Temmuz ayında Avrupa’nın güneyi, Amerika Birleşik Devletleri’nin bazı bölgeleri, Meksika ve Çin’de sıcaklıkların 45°C’nin üzerine çıktığı şiddetli sıcak hava dalgaları yaşanmış ve bu durum sıcak alarmlarına, orman yangınlarına ve sıcaklığa bağlı hastane başvurularına ve ölümlere yol açtı.
İklim değişikliği sıcak hava dalgalarını daha sıcak, daha uzun ve daha sık hale getirdi. İklim değişikliğinin son dönemdeki sürekli yüksek sıcaklıklar üzerindeki etkisini ölçmek için bilim insanları hava durumu verilerini ve bilgisayar modeli simülasyonlarını analiz ederek 1800’lerin sonundan bu yana yaklaşık 1,2°C’lik küresel ısınmanın ardından bugünkü iklimi geçmişteki iklimle karşılaştırdı.
Analiz, her bölgede sıcaklığın en tehlikeli olduğu dönemlere odaklandı: Güney Avrupa’da yedi gün boyunca, batı ABD, Teksas ve kuzey Meksika’da 18 gün boyunca ve Çin’in alçak bölgelerinde 14 gün boyunca ortalama maksimum sıcaklıklar (haritalar aşağıda gösterilmiştir) dikkate alındı.
Bilim insanları, fosil yakıtların yakılması ve diğer insan faaliyetlerinin neden olduğu ısınma nedeniyle bu tür sıcak hava dalgalarının artık nadir olmadığını tespit etti. Bu tür olaylar artık Kuzey Amerika’da yaklaşık her 15 yılda bir, Güney Avrupa’da yaklaşık her 10 yılda bir ve Çin’de yaklaşık her 5 yılda bir beklenebilir.
İklim değişikliği, bu gibi sıcak hava dalgalarının yaşanma olasılığını büyük ölçüde arttırdı. Kömür, petrol ve gaz yakılması, ormansızlaşma ve diğer insan faaliyetleri olmasaydı, Avrupa ve Kuzey Amerika’daki sıcaklık dalgalarının yaşanması neredeyse imkansız olurdu. Çin’deki sıcak hava dalgası da yaklaşık 50 kat daha olası hale geldi.
Sera gazı emisyonları sıcak hava dalgalarını normalde olduğundan daha sıcak hale getirdi: Avrupa sıcak hava dalgası 2,5°C daha sıcak, Kuzey Amerika sıcak hava dalgası 2°C (3,6°F) daha sıcak ve Çin’deki sıcak hava dalgası iklim değişikliği nedeniyle 1°C daha sıcak oldu.
Bilim insanları, emisyonların hızla durdurulmaması ve net sıfıra indirilmemesi halinde bu gibi sıcak hava dalgalarının daha da sık ve aşırı hale geleceği konusunda uyarıyor. Eğer sıcaklık artışı 2°C’ye ulaşırsa -ki Paris Anlaşmasına imza atan tüm ülkeler emisyonları hızla azaltmaya yönelik mevcut taahhütlerini tam olarak yerine getirmezlerse yaklaşık 30 yıl içinde gerçekleşecektir- bu gibi olaylar daha da sıklaşacak ve her 2-5 yılda bir meydana gelecektir.
Araştırmacılar, doğal olarak meydana gelen bir iklim fenomeni olan El Niño’nun gelişiminin bazı bölgelerdeki sıcak hava dalgalarına muhtemelen bir miktar ek ısı sağladığını söylerken, fosil yakıtların yakılmasıyla artan küresel sıcaklıkların sıcak hava dalgalarının bu kadar şiddetli olmasının ana nedeni olduğunu belirtiyor.
Çalışma, Hollanda, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki üniversiteler ve meteoroloji kurumlarından bilim insanlarının yer aldığı World Weather Attribution grubunun bir parçası olarak yedi araştırmacı tarafından yürütüldü.
Londra Imperial College Grantham İklim Değişikliği ve Çevre Enstitüsü İklim Bilimi Kıdemli Öğretim Görevlisi Friederike Otto, “Bu ilişkilendirme çalışmasının sonucu şaşırtıcı değil. Dünya fosil yakıtları yakmayı bırakmadı, iklim ısınmaya devam ediyor ve sıcak hava dalgaları daha aşırı hale gelmeye devam ediyor. Bu kadar basit. Ancak bu sıcak hava dalgaları ‘kaçak ısınma’ ya da ‘iklim çöküşü’nün kanıtı değildir. Güvenli ve sağlıklı bir geleceği güvence altına almak için hala zamanımız var, ancak acilen fosil yakıt yakmayı durdurmamız ve kırılganlığı azaltmaya yatırım yapmamız gerekiyor. Bunu yapmazsak, her yıl on binlerce insan sıcaklığa bağlı nedenlerden ölmeye devam edecek” dedi. “Hükümetlerin bu yılki COP iklim konferansında fosil yakıtların kullanımdan kaldırılmasını yasalaştırması kesinlikle kritik önem taşıyor.”
Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi Direktörü Julie Arrighi, “Isı, en ölümcül afet türleri arasında yer alıyor. Aşırı sıcaklar hakkındaki düşüncelerimizde kültürel bir değişime ihtiyacımız var. Aşırı sıcaklar ölümcüldür ve hızla artıyor. Uyarı sistemlerini, ısı eylem planlarını ve uzun vadeli uyum tedbirlerine yapılan yatırımları ölçeklendirmek çok önemlidir. Buna kentsel planlama ve sağlık, elektrik, su ve ulaşım gibi kritik sistemlerin dayanıklılığının artırılması da dâhildir. Aşırı sıcaklarda hayat kurtarmak için en kırılgan durumdaki insanlarla ilgilenmemiz gerekiyor – bu grupta yaşlılar, sağlık sorunları olan insanlar, barınacak yeri olmayanlar ve aşırı sıcaklarda hayat kurtarıcı olabilecek serin alanlara erişimi kısıtlı olan topluluklar yer alıyor” dedi.
Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü Araştırmacısı Sjoukje Philip, “Gezegen eşit bir şekilde ısınmıyor. İklim bilimciler, artan küresel ve bölgesel ortalama sıcaklıklar arasındaki karmaşık ilişkileri anlamak için çalışıyorlar. Çalışmamız, hızlı ısınma oranının Avrupa’daki yerel sıcaklıklar üzerindeki önemli etkisini bir kez daha ortaya koyuyor. Bu da Avrupa’nın sürekli olarak uyum ve azaltım tedbirleri almasının acil bir gereklilik olduğunun altını çiziyor.”
Çalışmanın kapsadığı alanlar:
Çalışmanın yazarları:
Mariam Zachariah, Grantham Enstitüsü, Imperial College, Londra, Birleşik Krallık
Sjoukje Philip, Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü (KNMI), De Bilt, Hollanda
Izidine Pinto, Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü (KNMI), De Bilt, Hollanda
Maja Vahlberg, Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi, Lahey, Hollanda
Roop Singh, Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi, Lahey, Hollanda
Julie Arrighi, Kızılhaç Kızılay İklim Merkezi, Lahey, Hollanda; Küresel Afet Hazırlık Merkezi, Washington, D.C., A.B.D.; Twente Üniversitesi, Enschede, Hollanda.
Friederike Otto, Grantham Enstitüsü, Imperial College London, Birleşik Krallık
World Weather Attribution (WWA), iklim değişikliğinin fırtınalar, aşırı yağışlar, sıcak hava dalgaları, soğuk hava dalgaları ve kuraklık gibi aşırı hava olayları üzerindeki olası etkisini analiz eden ve ileten uluslararası bir işbirliğidir.
